نوروز
و آيين های باشکوه
آن، مسيری سه هزار
ساله و پرپيچ و خم را
پيموده تا به ما
رسيده است. «نوروز»
کهنسال ترين آيين ملی
در جهان است که
جاودانه مانده و يکی
از عوامل تداوم فرهنگ
ايرانيان (آرين های
جنوبی) است. آيين های
برگزاری اين جشن بزرگ
در عصر حاضر با سه
هزار سال پيش تفاوت
چشمگير نکرده و به
همين دليل عامل وحدت
فرهنگی ساکنان ايران
زمين به شمار می رود
که آن را در هر گوشه
از جهان که باشند،
يکسان برگزار می کنند
و بزرگ می دارند و به
همين جهت است که
انديشمندان، «نوروز»
را مظهر پايدار هويت
و ناسيوناليسم ايرانی
خوانده اند که مورخان
در قوه محرکه اين
ناسيوناليسم ترديد
ندارند زيرا در طول
تاريخ نيروی عظيم و
کارايی های فراوان آن
را درک و مشاهده کرده
اند. نوروز ايرانی بر
حسب سال مصادف است با
يکی از اين سه روز در
تقويم تازه ميلادی
(گريگوری)؛ 20 ، 21
يا 22 مارس (مارچ).
جهان غرب هم تا چند
قرن پيش سال تازه خود
را با بهار آغاز می
کرد که بعداً به يکم
ژانويه انتقال يافته
است. «نوروز» روز ملی
و جشن همه کسانی است
که در فلات ايران
(ايران زمين) خود يا
نياکان شان به دنيا
آمده اند و تاريخ و
فرهنگ مشترک دارند،
از جمله تاجيکيان،
افغان ها، کردها و...
و ساکنان سرزمين هايی
که در طول قرون و
اعصار، امپراتوری
ايران را تشکيل داده
بودند غکه بيشترشان
اينک در يک سازمان
اقتصادی منطقه يي به
نام اختصاري «اکو»
گرد آمده اند .در قرن
نوزدهم امپراتوري
ايران بر اثر توطئه
هاي استعمارگران
اروپايي تجزيه شده،
اما فرهنگ مشترک و
مدنيت غني قوم ايراني
باقي مانده و نوروز
همچنان روز ملي همه
مردمي است که از کوه
هاي پامير و بدخشان
تا انتهاي کوه هاي
کردستان سوريه و از
شمال قفقاز تا دره
سند و منطقه خليج
فارس سکونت دارند. از
آغاز سده 21 تلاش هاي
چشمگير و تازه يي به
منظور تحکيم ريشه هاي
فرهنگي و خويشاوندي
(مهر، همدلي، انس و
الفت) ساکنان ايران
زمين و به ويژه ميان
کشور ايران و کشورهاي
منطقه فرارود و آسياي
جنوبي صورت مي گيرد
که اصحاب نظر آن را
يک پديده تازه جهاني
دانسته اند زيرا
مناسبات کشورها
تاکنون در زمينه هاي
اقتصادي، سياسي و
نظامي (مادي) بوده که
باعث برانگيخته شدن
رقابت ديگران،
يارگيري سياسي- نظامي
و مسابقه هاي نامطلوب
شده است.نوروز هدف از
گراميداشت آن و
وقايعي که در طول
قرون و اعصار در اين
روز روي داده است،
درخور توجه فراوان
است. در بسياري از
آثار گذشته نگاران از
جمله در تاريخ طبري،
شاهنامه فردوسي و
آثار بيروني، نوروز
به جمشيد، شاه افسانه
يي و در پاره يي ديگر
به کيومرث نسبت داده
شده و آن را به دليل
آغاز بهار، برابر شدن
روز و شب و از سر
گرفته شدن درخشش
خورشيد و اعتدال
طبيعت، بهترين روز در
سال دانسته اند.کوروش
بزرگ موسس امپراتوري
ايران که از مادر،
«ماد» و از پدر،
«پارس» بود، نخستين
حکمران ايراني بود که
نوروز را عيد رسمي
اعلام داشت و در سال
534 پيش از ميلاد
دستورالعملي براي
اجراي مراسم دولتي آن
تدوين کرد که شامل
ترفيع نظاميان، ابلاغ
انتصابات تازه، سان
ديدن از سربازان، عفو
مجرمان پشيمان، ايجاد
فضاي سبز و پاکسازي
محيط زيست- از منازل
شخصي گرفته تا اماکن
عمومي- بود. چهار سال
پيش از آن، کوروش پس
از تصرف بابل، نوروز
را در آنجا جشن گرفته
بود و به اين سبب
برخي از مورخان، زمان
اعلام رسمي و عمومي
شدن نوروز به عنوان
عيد ملي را سال 538
قبل از ميلاد نوشته
اند. بابل در 29
اکتبر سال 539 پيش از
ميلاد به تصرف ايران
درآمده بود.در دوران
هخامنشيان، 11 روز
اول فروردين
(فرورتيشن) ويژه
انجام مراسم نوروز
بود. شاه در نخستين
روز سال نو روحانيون،
بزرگان، مقامات دولتي
و فرماندهان ارشد
نظامي، دانشمندان و
نمايندگان سرزمين هاي
ديگر را مي پذيرفت و
ضمن سپاسگزاري از
عنايات خداوند، گزارش
کارهاي سال کهنه و
برنامه هاي دولت براي
سال نو و نظر خويش را
بيان مي کرد که نصب
العين قرار گيرد. اين
آيين تا همين اواخر
با جزيي تفاوت رعايت
مي شد که دوباره دارد
به تدريج ازسرگرفته
مي شود. شاه سپس
پيشکش ها را دريافت
مي کرد که نمونه آن
در کنده کاري هاي تخت
جمشيد ديده مي شود.
آنگاه مراسم سان و
رژه برگزار مي شد و
افسراني که قهرمان
دفاع از وطن شده
بودند، ترفيع و پاداش
مي گرفتند و مقامات
تازه و قضات نو معرفي
مي شدند. در نوروز
مردم نخست به ديدن
سالخوردگان خانواده،
بيماران و
ازکارافتادگان مي
رفتند و اداي احترام
مي کردند (احترام و
رعايت احوال
سالخوردگان و نسل
بازنشسته، در ميان
ايرانيان همواره
نهايت اهميت را داشته
است). سپس عيدديدني
آغاز مي شد. پيش از
ديد و بازديدها، در
لحظه تحويل سال هر
فرد از خدا مي خواست
در سال نو روان او را
پاک و آرام نگه دارد.
اين مراسم پس از 25
قرن به همين صورت
ادامه دارد و باعث
اعجاب ملل ديگر شده
است. پس از تکميل
ساختمان عظيم و زيباي
تخت جمشيد در پارس و
گشايش آن، آيين هاي
رسمي نوروز، باشکوه
بي مانندي در آنجا
برگزار مي شد. مراسم
نخستين نوروز در تخت
جمشيد دو هفته طول
کشيد. مردم عادي در
تالار صدستون و سران
ايالات و مقامات طراز
اول در تالارهاي ديگر
اين کاخ حضور مي
يافتند...